volgend project >

Zwembad Eindhoven

1e prijs Kunstnacht Arnhem | gepubliceerd in De Architect

Gestileerde waterpret (tekst De Architect)

Het zwemparadijs heeft met golfslagbaden, glijbanen, turbotollen en suisbuizen de laatste decennia furore gemaakt in de zwembadwereld.  Deze verovering door de pretindustrie van in een instelling met een rijke badcultuur, doet veel charmes van het baden teniet. Intrigerende eigenschappen van water, zoals stroming, spiegeling, reflectie, damp, lichtbreking gaan ten onder in drukte, geschreeuw en visuele overdaad.

Dick van Aken heeft met zijn afstudeerontwerp voor een zwembad de poëzie van het water tot uitdrukking willen laten komen. Van Aken heeft hiervoor het programma van het grootste zwembad van Nederland, de Tongelreep in Eindhoven genomen als basis, inclusief het zwemstadion, voorzien van een wedstrijdbad van 50 meter, een springbad met springtoren en tribunes met 3500 vaste plaatsen, gelegen in het Genneperparken gebied aan de zuidkant van de stad. (regel verwijderd)
Voorafgaand aan het ontwerp verrichte hij onderzoek naar alle elementaire zaken om het zwembad opnieuw te definiëren zoals o.a routing nat en droog, het verkleden met relaties tussen gekleed en naakt zijn, douchen, de benadering van de baden, badranden en de manier van het water betreden (doelgroepspecifiek) en de onderlinge relaties tussen de verschillende doelgroepen.

Het ontwerp wordt gekenmerkt door een zorgvuldige compositie van de vele programmaonderdelen waaruit het zwembad is opgebouwd. Van Aken onderscheidt vier functies ondergebracht in twee bouwdelen: In het eerste bouwdeel het nationaal zwemstadion dat dient als trainings- en wedstrijdbad.  In het tweede bouwdeel de 'natte pret' waarbij de watersensatie centraal staat, de
'actieve baden' bedoelt voor fysieke inspanning, de 'passieve baden' voor fysieke en mentale rust. De onderdelen zijn gestapeld en bieden een oplopende mate privacy en rust.

De bezoekers van zowel het zwembad als het stadion worden langs het verdiept gelegen transparante stadion naar de rand van het park geleid. Voor de entree vindt een splitsing plaats. Toeschouwers dalen af naar - 1, een verdiept plein met twee toegangen tot het stadion. Zij gaan vervolgens via de kassaruimte naar de foyer onder de tribunes, die door patio's wordt verlicht. Vanuit deze aardse ruimte komen ze via kleine openingen het grote, lichte stadion binnen. De topsporters hebben een eigen entree die direct naar - 2, het niveau van de kleedruimtes en de baden gaat. Op dit niveau bevinden zich ook de persruimtes, juryruimtes, dopingruimtes en de technische ruimtes.
Zwemmers gaan een brug over richting de entreehal. Centraal in dit deel van het gebouw bevindt zich een gesloten volume, de 'verkleeddoos' waarin zich rondom een hoog atrium op iedere laag de kleedruimtes, de douches en de trappen die de verschillende functies met elkaar verbinden zijn ondergebracht. Gekleed en naakt zijn hier voor de bezoekers zichtbaar tegenover elkaar geplaatst. Op de begane grond bevinden zich de baden voor recreatief gebruik, met een waterval, een massieve grotto, storming in de schlucht, een stroombad, een trappenbad en een springbad. Op de eerste verdieping zijn de actieve baden gesitueerd, bestaande uit een langebaanbad, instructiebaden en een therapiebad .Op de tweede verdieping de passieve baden met een besloten patio buitenbad, een ijsbad en een vuurbad.

De ruimtelijke en visuele relaties in het ontwerp getuigen van een grote rijkdom, die voor zwembaden ongebruikelijk is. De traditionele onderdelen van een zwemparadijs, zoals de zwemgrot, zijn zodanig gestileerd vormgegeven dat de nadruk meer op het water zelf dan op allerlei randverschijnselen is komen te liggen. Daarmee zijn de beloften van de zelfgestelde opgave volledig ingelost.

Zwembad Eindhoven
Ontwerp Dick van Aken
Mentor Paul Diederen
Begeleiders Ralph Brodrück en Wim Korvinius
Opleiding Academie van Bouwkunst Arnhem

volgend project >